เท้าและข้อเท้าบวมหลังจากออกกำลังกายเกิดจากอะไร?

อาการเท้าและข้อเท้าบวมขณะออกกำลังกาย เป็นอาการที่พบได้บ่อยในกลุ่มผู้เล่นกีฬาเป็นประจำโดยเฉพาะในกีฬาที่ใช้ระยะเวลานานๆ เช่น เดินป่า การวิ่งมาราธอน รวมถึงการออกกำลังกายในฟิตเนสด้วย อันที่จริงแล้วอาการบวมนี้สามารถพบได้เกือบทุกส่วนของร่างกาย แต่จะสังเกตได้ง่ายที่ปลายรยางค์ เช่น ปลายมือ ปลายเท้า เป็นต้น

สาเหตุของอาการบวมดังกล่าวมีด้วยกันหลายข้อ และในทางวิทยาศาสตร์การกีฬา ก็ยังมีการศึกษากันอยู่อย่างต่อเนื่อง โดยในที่นี้จะขอกล่าวถึงสาเหตุใหญ่ๆ 4 ข้อ ดังต่อไปนี้

เป็นไปตามธรรมชาติของระบบหมุนเวียนเลือดกล่าวคือ เลือดแดงจะถูกส่งไปยังส่วนต่างๆ ของร่างกายด้วยแรงบีบตัวจากหัวใจ ในขณะที่เลือดดำซึ่งเกิดจากเลือดแดงที่ถูกดึงออกซิเจนในเลือดไปใช้แล้วจะถูกหมุนเวียนด้วยแรงบีบตัวจากกล้ามเนื้อลาย

ในขณะออกกำลังกาย หัวใจมีอัตรการสูบฉีดที่เร็วขึ้น เมื่อกล้ามเนื้อมัดใหญ่ทำงาน เลือดดำบางส่วนก็จะไปกองกันอยู่บริเวณที่ไม่ค่อยมีกล้ามเนื้อ หรือมีเพียงกล้ามเนื้อมัดเล็กๆ เช่น ฝ่ามือ ฝ่าเท้า นอกจากนี้แรงโน้มถ่วงของโลกก็ยังทำให้ของเหลวในร่างกายไปกองรวมกันอยู่ที่ส่วนปลายรยางค์ จึงเกิดเป็นอาการบวมให้เห็น

ความร้อน และการดื่มน้ำระหว่างการออกกำลังกายขณะออกกำลังกายร่างกายจะมีอุณหถภูมิสูงขึ้นส่งผลให้หลอดเลือดขนาดตัว ซึ่งปลายระยางค์โดยเฉพาะบริเวณเท้า

และข้อเท้ามีเส้นเลือดฝอยจำนวนมากทำให้เลือดเข้าไปขังอยู่ในเส้นเลือดนั้นจำนวนมาก นอกจากนี้ความร้อนจากการออกกำลังกายจะทำให้ร่างกายเสียเหงื่อจำนวนมาก เป็นผลให้ร่างกายสูญเสียเกลือแร่และน้ำผ่านทางผิวหนัง กระตุ้นให้ร่างกายรู้สึกกระหายน้ำ เมื่อมีการดื่มน้ำเปล่าเข้าไปทำให้ร่างกายสูญเสียสมดุลระหว่างเกลือแร่และน้ำไป โดยมีน้ำมากเกิน ร่างกายจึงพยายามรักษาสมดุลด้วยการย้ายน้ำส่วนเกินเหล่านั้นเข้าไปในเซลล์ ทำให้เซลล์เต่งและสังเกตเห็นเป็นอาการบวมในที่สุด

ดังนั้นขณะออกกำลังกาย การดื่มน้ำในปริมาณที่เหมาะสม ไม่มากหรือน้อยเกินไป หรือเปลี่ยนมาดื่มเครื่องดื่มเกลือแร่ในปริมาณที่เหมาะสม ก็จะสามารถแก้ไขอาการปลายมือปลายเท้าบวมได้

อุปกรณ์ที่เลือกใช้ในการออกกำลังกายสำหรับผู้ที่มีปัญหาเท้า และข้อเท้าบวมระหว่างออกกำลังกายมักจะเกิดจากการเลือกรองเท้าและถุงเท้าที่คับเกินไป ส่งผลให้การไหลเวียนของเลือดและของเหลวเป็นไปได้ลำบากขึ้นจึงเกิดอาการบวมขึ้นได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาข้อเท้าบวมมักจะเกิดจากรองเท้าหรือถุงเท้าที่แน่นเกินไปทำให้การหมุนเวียนของเลือดและของเหลวไปยังเท้าไม่ดี จึงสังเกตเห็นการบวมบริเวณข้อเท้าอย่างชัดเจน

อีกอย่างหนึ่ง อาการมือและเท้าบวมอาจเป็นอาการสำคัญของผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบไหลเวียนโลหิต เช่น โรคหัวใจ ดังนั้นหากมีอาการบวมร่วมกับอาการผิดปกติอื่นๆ เช่น เหนื่อยง่าย เจ็บหน้าอกขณะออกกำลังกายควรปรึกษาแพทย์เพื่อให้ได้รับการวินิจฉัยอย่างถูกต้อง นอกจากนี้สำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัวเกี่ยวกับระบบหมุนเวียนโลหิต ก็ควรจะปรึกษาแพทย์หรือนักกายภาพบำบัดเพื่อรับคำแนะนำสำหรับการออกกำลังกายอย่างปลอดภัยก่อนออกกำลังกายด้วย 

---

ติดตามเนื้อหาดีๆ น่าอ่านได้ที่ thebiographerscraft.com อัพเดตทุกสัปดาห์